Bat-lawonn politik 2008
Se pou di an moun, atè Matnik anchay dòkò-yogann fè chouk. Se pa de tou-yonn ki la depi ven, jik trant lanne pase ka lonviye lanne-dèyè. Eme Sezè ki rete dòkò-yogann Foyal oliwon senkant lanne, vèvèle, li an prèmie, ti lèspri tala otila moun peyi nou pa fouti ladje ayen ba jenerasion-dèyè, pou yo menm se ale pi douvan, pi nòlfòk, ladje yogann pou pran tengdègale goumen pou siktire an Repiblik Karayib atè Wanakera oben tjèk lantiray politik natifnatal, si se pa an djòknès katafal natifnatal. Lajounen-jòdi, magre si sa pa dous toulong brennbòwyonnen an yogann, pou moun ki pe fè tjèk matjilpa oben pete gwo-zotèy yo nan karetèl anchay wòklò yogann la epi fè yo foute dòkò-yogann lajòl, pou ti bolonm djonmpi ki ay ba dòkò-yogann an tèt-santi, ni anchay dòkò-yogann eti ki pa’a menm fè politik (Dezire Maren, Lèsiè lawviè-sale, Lòwdino Sentmari, Manskou Latrinte, Tirine Gwo-mòn, epi dòt) èk rive fè chouk nan yogann yo, pèsonn pa sav yo la. Ek pis braynès la limenm ka dekoud adan an branbranri san-manman oben an chire-tèt toulejou, lè se pa an konsians ras pi flòkò pase an fèy bannann anba an wakann tjenz d’awou, se dòkò-yogann tala ka rive rete nan fetay an yogann, ven, trant lanne san janmen leve se se an kou konsa pou wè, tjèk kabès asou tjouns yogann la. An dòkò-yogann pa te pou ka fè plis ki de (2) brennbòwyonnad kole. Nèk menm se se pou ba an konpè politik fè an swi èk an menm makonn politik pa te pou, adan an demokrasi, mennen asou twa brennbòwyonnad yonn dèyè lòt. Foyal pa te pou rete anba PPM apre senkant lanne Sezè a, Lawviè-Pilòt te pou pran anlòt lòpsion apre Marijàn menm si sis lanne dèyè, MIM te vire pran’y èk MODEMAS te pou ja trape an braynès pou pran lanmen dèyè G. Malsa, PPM atè Sentlis te pou ja trape an kengè ba L. Krouzòl. Nou te ke bay adan brannzay chouboulad tala, sa te ke fè moun fè tout degwèl pou fè politik, èk lè nou ka fè politik, nou ka matje liv, ka fè film, ka siktire djoubakatwa, pa di yo di’w, sa ka fè tout moun pofite nan kabès, leve grèd sibrekata, alsate semeda, menm pianmpianm. Dezienm bagay la, pou djòknès katafal franse a ki debantje (se prèmie brennbòwyonnè politik ki di’y se pa Simao moun Wanakera) èk pou banbann anbridòlòy toulong ki woule nan latèwonn lan, pi nou ale, pi sanble lantirayal ke vini anbridolè se politik sosial èk kandlonnad la adan se yogann lan. Se pa pousa pou tout moun ay kouri vote zie fèmen ba se tabakad MIM/CNCP/PALIMA oben RDM/MODEMAS lòtbòtsay pou yo te ke nan tjè-koko epi ZMPE/Almana 21, ka vini dèyè. Twazienm ba’ay, nan 2008 ta’a eti latèwondong oben kontinantalizad ekonomi èk matjoukann bay dri, moun p ape ka fè politik jiskont de simenn douvan chak bat-lawonn politik, moun pa pe ka le anpanpannen an yogann san ja leve an kabès asou tjouns yogann la, nèk se toule’ou pou matje liv, matjerele nan jounal, plodarele douvan ti sanble, leve katjil. An moun an krèy moun pa pe ka vini nan an yogann pou kouri-dèyè dòkò-yogann san leve an kabès djòk anlè tjouns yogann la èk gade trape an kalanmplan fè’y woule nawflaw nan plan politik matadòl peyi a siktire.
Ki lèspri moun Wanakera (Matnik) asou chouboulad politik ki leve toupatou asou latè ? Ki kanman brannzè politik atè Matnik (Wanakera) douvan lavanniz ki bare tjouns toupatou asou latè ? Ki chimen moun Matnik pe leve nan lawonn politik franse a trape an ti djòktòch politik tou lèkètè pou pa sa kouri dèyè kabrit betje nan jaden Wanakera epi'y èk rive mete an chouboulad politik nan chimen ? Ki mayèt yogannèl trape pou fè moun ba’y nan politik, chouboule se se an wèklè asou brennbòwyonnad yogann la ? Ki tjouns politik nou te ke trape pou ay anchouke yogann nan latèwondong oben kontinantalizad (se pa jiskont ay marase Makouba atè Wanakera èk Guayanilla atè Borinkèn) ki bay toupatou asou latè ?
Se pou nou se konprann, pou anba-jouk peyi nou anba-jouk, pou kòkòdò se anpanpannè politik nou kòkòdò adan sanble politik franse a, pou ti lèspri jerè-bitasion toulong (nèg-mawon asou an bò, koumandè lòtbòtsay) eti ki woule alagadigadaw nan peyi nou, pou djoubakatwa ki pa anchouke nan lantiray sosial nou, pou andjoubakatè ekonomik ki pa fouti ladje ti lèspri wawayis yo, pou fanmi ki flandje, chinkaye èk anbòktay jenerasion ki woule dri, pou lekòl franse a ki pa fouti tann èk konprann laliwonn nou, pou braynès la ki pa fouti ladje konsians ras la pou bay adan konsians politik la, se nan yogann tou-yonn sosializay politik la pe fèt. Se nan bat-lawonn politik pou tengtègèle yogann tou-yonn an bay-adan politik pe leve, fè an kabès pofite. San sosializay politik, pi dèyè san konsians politik se kabès la limenm ki pri an tè sèk, se semeda ki kouri lawonn jou ki jou, se peyi a ki bat-dèyè, kapon tout ti sinas divini.
Simao moun Wanakera
(Henri Taillefond)
Larèstan, ale wè nan :
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire